Umowa użyczenia jest to umowa pomiędzy dwoma stronami, na mocy której jedna strona (użyczający) zobowiązuje się oddać do używania drugiej stronie (użytkownikowi) rzecz, której użytkowanie jest na czas określony lub nieokreślony, z zastrzeżeniem, że użytkownik zobowiązuje się zwrócić rzecz po zakończeniu okresu używania.
W umowie użyczenia użytkownik nie ma prawa do wykonywania na rzeczy czynności własności, takich jak np. sprzedaż, zbycie czy darowanie. Użytkownik ma jedynie prawo do korzystania z rzeczy w celu określonym w umowie.
Umowa użyczenia jest często stosowana w przypadku rzeczy ruchomych, takich jak pojazdy, maszyny, sprzęt, ale również nieruchomości.
Rzecz użyczona powinna być zwrócona w takim stanie, w jakim została przekazana, z wyjątkiem normalnego zużycia.
Elementy umowy użyczenia
Umowa użyczenia jest umową cywilnoprawną, a jej elementy są określone przez przepisy prawa cywilnego. Oto niektóre z elementów, które muszą być uwzględnione w umowie użyczenia:
- Przedmiot umowy – jest to rzecz, którą użyczający oddaje do używania użytkownikowi. Przedmiot umowy musi być określony w sposób jednoznaczny i musi być wolny od wad prawnych
- Okres trwania umowy – jest to czas, na jaki użytkownik ma prawo do korzystania z rzeczy. Umowa może być zawarta na czas określony lub nieokreślony
- Obowiązki stron – Umowa użyczenia powinna określić obowiązki użyczającego i użytkownika. Użyczający jest odpowiedzialny za przekazanie rzeczy do użytku, natomiast użytkownik jest odpowiedzialny za zwrócenie rzeczy w stanie niepogorszonym po zakończeniu okresu używania.
- Wysokość opłaty – w przypadku umów użyczenia na okres dłuższy niż miesiąc zazwyczaj opłata za korzystanie z rzeczy jest pobierana od użytkownika.
- Warunki zakończenia umowy – powinny być określone warunki, które mogą prowadzić do rozwiązania umowy użyczenia, takie jak np. brak terminowej wpłaty opłaty, nieprzestrzeganie warunków umowy
Zniszczenie przedmiotu umowy użyczenia – co wtedy?
W przypadku, gdy przedmiot umowy użyczenia zostanie zniszczony lub uszkodzony w wyniku działania użytkownika, użytkownik jest zobowiązany do naprawienia szkody. Jeśli przedmiot umowy nie nadaje się już do naprawy, użytkownik zobowiązany jest do zwrotu równowartości przedmiotu w chwili zniszczenia lub do zapłacenia odszkodowania.
Jeśli zniszczenie przedmiotu jest efektem siły wyższej, takiej jak powódź, pożar, trzęsienie ziemi, użytkownik nie ponosi odpowiedzialności za szkodę.
Ważne jest, aby przedmiot umowy użyczenia był odpowiednio ubezpieczony przez użyczającego, tak aby w przypadku zniszczenia lub uszkodzenia ubezpieczyciel pokrył szkodę.
Warto również w umowie użyczenia wyraźnie określić zasady odpowiedzialności za szkody w przypadku zniszczenia przedmiotu umowy, aby uniknąć nieporozumień później.