Podatek liniowy, inaczej nazywany podatkiem proporcjonalnym, to system podatkowy, w którym stawka podatku jest stała i niezależna od poziomu dochodów podatnika. W przypadku podatku liniowego, każdy podatnik płaci taką samą stawkę podatku, bez względu na to, ile dochodów osiąga.
Podatek liniowy jest często uważany za bardziej sprawiedliwy niż skala podatkowa, ponieważ unika on efektu progresywności, w którym wyższe dochody są opodatkowane wyższą stawką podatku.
Podatek liniowy jest często stosowany w połączeniu z innymi formami opodatkowania, takimi jak podatek progresywny, podatek od kapitału lub podatek od nieruchomości.
W Polsce podatek liniowy zastosowano w latach 1992-2007 w wersji 19% od dochodów z działalności gospodarczej oraz z pracy, niezależnie od ich wysokości.
Podatek liniowy ma swoje zalety i wady, jedną z zalet jest to, że jest prosty w rozliczeniu, jednak jego wada to to, że nie bierze pod uwagę różnicy dochodów, co może prowadzić do nierówności społecznych.
Dla kogo podatek liniowy będzie korzystnym rozwiązaniem?
Podatek liniowy może być korzystnym rozwiązaniem dla następujących grup podatników:
- Osoby o stałych i niezmieniających się dochodach – dla osób, których dochody nie zmieniają się znacząco z roku na rok, podatek liniowy oznacza stałą i przewidywalną stawkę podatku, co może być korzystne.
- Osoby, które chcą uniknąć skomplikowanego rozliczania podatku – podatek liniowy jest łatwiejszy w rozliczeniu, ponieważ nie wymaga składania skomplikowanych deklaracji podatkowych z uwzględnieniem różnych stawek podatkowych.
- Osoby, które chcą uniknąć efektu progresywności – podatek liniowy unika efektu progresywności, w którym wyższe dochody są opodatkowane wyższą stawką podatku, co może być korzystne dla osób o wysokich dochodach.
- Osoby, które chcą uniknąć efektu kliku podatkowego – podatek liniowy jest bardziej prosty do rozliczenia i unika efektu kliku podatkowego, co oznacza że nie ma konieczności dostosowywania swoich działań biznesowych do skali podatkowej.
Należy jednak pamiętać, że podatek liniowy ma swoje wady i nie jest idealnym rozwiązaniem dla każdego podatnika, ważne jest aby przeanalizować swoje dochody i wydatki, zanim zdecydujemy się na taki system podatkowy.
W jakich sytuacjach lepiej nie stosować podatku liniowego?
Podatek liniowy może nie być korzystnym rozwiązaniem w następujących sytuacjach:
- Osoby o zmiennym poziomie dochodów – dla osób, których dochody zmieniają się znacząco z roku na rok, podatek liniowy oznacza nieproporcjonalnie wysoki podatek w przypadku wysokich dochodów oraz zbyt niski podatek w przypadku niskich dochodów.
- Osoby, które chcą uniknąć nierówności społecznych – podatek liniowy nie bierze pod uwagę różnicy dochodów, co może prowadzić do nierówności społecznych, szczególnie gdy wysokie dochody są opodatkowane tak samo jak niskie dochody.
- Kiedy państwo potrzebuje dodatkowych środków finansowych – podatek liniowy może nie być skutecznym sposobem na pozyskanie dodatkowych środków finansowych dla państwa, ponieważ nie bierze pod uwagę poziomu dochodów.
- Kiedy państwo chce promować określone zachowania – podatek liniowy nie daje możliwości zachęcania do określonych zachowań, ponieważ stawka podatku jest stała i niezależna od poziomu dochodów.
- Kiedy państwo chce promować inwestycje w sektory o wysokiej wartości dodanej