Spadki to przekazywanie majątku po śmierci osoby zmarłej na rzecz jej spadkobierców. Darowizny to przekazywanie majątku za życia, zwykle z pominięciem formalności związanych z testamentem. Oba są regulowane przez prawo spadkowe.
Opodatkowanie spadków i darowizn
Spadki i darowizny są opodatkowane na podstawie przepisów o podatku od spadków i darowizn. Opodatkowanie spadków i darowizn jest różne w zależności od kraju, ale zwykle składa się z dwóch elementów: podatku od nabycia i podatku od posiadania. Podatek od nabycia jest naliczany od wartości przedmiotów objętych spadkiem lub darowizną, a podatek od posiadania jest naliczany od wartości przedmiotów posiadanych przez spadkobierców lub obdarowanych. W Polsce podatek od spadków i darowizn jest naliczany od nabycia, jednakże od 1 stycznia 2021 r. zwolnienie z podatku od spadków i darowizn dotyczy m.in. darowizn dla dzieci, małżonka, rodziców, dziadków oraz rodzeństwa.
Najważniejsze przepisy prawa spadkowego
Najważniejsze przepisy prawa spadkowego to:
- Prawo do dziedziczenia – każdy ma prawo do dziedziczenia po zmarłym, z wyjątkiem przypadków wyłączenia dziedziczenia określonych w ustawie.
- Dziedziczenie ustawowe – jeśli spadkodawca nie sporządził testamentu, dziedziczenie następuje według ustawowych zasad dziedziczenia.
- Dziedziczenie testamentowe – jeśli spadkodawca sporządził testament, dziedziczenie następuje według jego postanowień.
- Zasady dziedziczenia – kto pierwszeństwo dziedziczenia, jakie są pierwszeństwa i zasady dziedziczenia między spadkobiercami ustawowymi
- Powództwo o stwierdzenie nabycia spadku – osoba, która twierdzi, że jest spadkobiercą, może wystąpić z powództwem o stwierdzenie nabycia spadku.
- Zachowek – prawo do zachowku przysługuje bliskim krewnym spadkodawcy, którzy znaleźli się w trudnej sytuacji materialnej po jego śmierci.
Najważniejsze przepisy dotyczące darowizn
Najważniejsze przepisy dotyczące darowizn to:
- Zasada swobody darowizn – każda osoba ma prawo do rozporządzania swoim majątkiem, w tym dokonywania darowizn.
- Limity darowizn – istnieją limity darowizn, które można dokonać bez odprowadzenia podatku od darowizn.
- Podatek od darowizn – Darowizny powyżej limitów podlegają opodatkowaniu według stawek podatku od darowizn, zależnie od wysokości darowizny i stopnia pokrewieństwa między darczyńcą a obdarowanym.
- Umowa darowizny – Darowizna musi być zawarta w formie aktu notarialnego, chyba że ustawa stanowi inaczej.
- Warunki darowizny – Darowizna może być uzależniona od spełnienia określonego warunku lub dokonana na rzecz określonej osoby, np. na rzecz dziecka lub wnuka.
- Cofnięcie darowizny – Darowizna może być cofnięta przez darczyńcę, pod warunkiem, że nie nastąpiło już przeniesienie własności na obdarowanego.